Iedere overheid heeft kosten die zij moeten maken om de maatschappij draaiende te houden. In feite zijn er drie manieren waarop de overheid aan haar geld komt om de uitgaven te financieren:
- Heffen van belastingen
- Uitgeven van staatsleningen
- Aantrekken van bestaande leningen en nieuw geld aanmaken.
De laatste manier van genereren van inkomsten voor de overheid noemen we Monetaire Financiering. Het aantrekken van bestaande leningen noemen we de zogenaamde Kwantitatieve verruiming (QE Quatitave Easing).
Van deze kwantitatieve verruiming wordt nu wereldwijd op grote schaal gebruik van
gemaakt. Dit gebeurt door de FED (Amerikaanse Centrale Bank), de ECB (Europese
Centrale Bank) en door de Bank of England. Deze banken kunnen ook geld drukken
en dat is wat er nu op grote schaal gebeurd.
Monetaire Financiering is verboden!?
Het
heffen van belastingen en het uitgeven van staatsleningen wordt door overheden
al decennia of zelfs eeuwen gedaan. De Monetaire Financiering is eigenlijk
verboden. Maar dit wordt sinds de financiële crisis in 2007 toch gedaan.
Tegenwoordig
noemen we Monetaire Financiering de Moderne Monetaire Theorie, oftewel
MMT. Aanhangers van de Moderne Monetaire Theorie zijn van mening, dat een land
met een eigen munt zich geen zorgen hoeft te maken over haar
overheidsfinanciën. Het doet er in hun ogen niet toe of er een hoog
overheidstekort of een staatsschuld is, omdat de overheid met de Centrale Bank
altijd geld kan laten bijmaken.
Wat zijn de gevolgen van de Moderne Monetaire Theorie?
Waar deze aanhangers aan voorbij gaan is inflatie. Als er meer geld in omloop komt, wordt het geld minder waard. De prijzen gaan stijgen en je betaalt dus meer voor hetzelfde product. Dat is een nare bijwerking van de Moderne Monetaire Theorie.
En dat is niet het enige waar aan voorbij wordt gegaan. Er is bij de Moderne Monetaire Theorie weinig aandacht voor het gevaar van te ver door gaan met de Monetaire Financiering door de overheid.
We hebben in het verleden geleerd, dat oplopende inflatie en in een enkel geval zelfs hyperinflatie, kan worden veroorzaakt door het doorschieten in het gebruik van de geldpers. Dat is ook de reden dat de politiek en de Centrale Banken uit elkaar zijn gehaald.
Opbouw externe schulden
De opbouw van externe schulden door een land, is ook een gevolg van de Moderne Monetaire Theorie. Als er in een land meer geld wordt uitgegeven dan er in komt, moet er geld worden geleend van een ander land. Zo ontstaat er een Nationaal Spaartekort, oftewel een tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans.
Wanneer de valutakoers gaat dalen, leidt dit tot een verlaging van de schuld als de leningen zijn aangegaan in de eigen valuta. Dan ligt het verlies van de waardedaling bij de investeerders uit het buitenland.
In 1992 is dit gebeurd met de schulden in het Verenigd Koninkrijk. De GBP koers daalde, waardoor de schulden in het GBP minder waard werden. Voor het Verenigd Koninkrijk betekende dit een daling van ongeveer 25% van de schulden. Dat was natuurlijk een groot voordeel.
Maar niet alle landen kunnen in hun eigen valuta geld lenen. Dat geldt natuurlijk ook in grote mate
voor de Verenigde Staten. Maar het tegengestelde geldt bijvoorbeeld voor Latijns Amerikaanse landen. Die schrijven vaak uit in Dollars. Als de eigen munt, dan zwakker wordt zal de schuld groeien in waarde. Dat komt best vaak voor.
Een makkelijk voorbeeld van de Moderne Monetaire Theorie
Om een goed beeld te krijgen van de Moderne Monetaire Theorie maken we gebruik van een voorbeeld van Warren Mosler.
Warren bood zijn kinderen visitekaartjes aan voor klusjes in huis. Dit waren klusjes zoals de kamer opruimen, de vaatwasser in- en uitruimen, etc.
In eerste instantie gebeurde er niets. Maar toen ging hij aan het einde van de maand belasting heffen in de vorm van 30 visitekaartjes. Als zijn kinderen niet konden betalen, kregen ze een boete in de vorm van bijvoorbeeld minder TV tijd, computertijd, telefoon inleveren, niet uitgaan etc. De volgende maand werden ineens alle klusjes gedaan.
Is de Moderne Monetaire Theorie toepasbaar in de praktijk?
Alleen als je er vanuit gaat dat alles maakbaar is en elk probleem op te lossen is met geld. Het gaat voorbij aan elk sociaal onderdeel van de samenleving. En het gaat de afgelopen jaren goed met de lagere inflatie, maar wat als dit ineens draait? Dat is helemaal niet onlogisch met alle stimuleringen van de economieën wereldwijd. Ik geloof niet dat het verstandig is om de “oude” theorieën in de prullenbak te gooien. De kracht zal in het midden liggen denk ik. Wat we nu zien, is dat er geld gestopt wordt in dingen waarvan we hopen dat we er snel geld aan kunnen verdienen. De reële waarde van dingen verdwijnt volledig. Dat is erg gevaarlijk vind ik.
Waarom is de Moderne Monetaire Theorie steeds populairder?
De laatste jaren is de inflatie laag. Hierdoor heeft men de verwachting dat een expansief begrotingsbeleid kan leiden tot beperkte inflatierisico’s. De lage rente van dit moment staat gelijk met beheerste schuldaflossingskosten voor de staat. Maar of de lage inflatie en de lage rente blijven bestaan is natuurlijk niet met zekerheid te zeggen. Als de inflatie ineens gaat oplopen kan de hele Modene Monetaire Theorie in duigen vallen en wat dan?
Maak kennis met Erna
Erna is geboren in Rotterdam in 1963. Ze heeft 35 jaar binnen het bankwezen gewerkt waarvan 33 jaar in Treasury.
Erna’s drijfveer is mensen/bedrijven helpen met haar kennis en ervaring. Leren van elkaar en door samenwerking allemaal beter worden. Met die reden heeft Erna haar business EEVA opgericht (Erna Erkens Valuta Advies). Erna’s mening is dat bedrijven geen zakendoen met bedrijven, maar mensen doen zaken met mensen.
Haar basis voor zakendoen is altijd de mens. Een primaire behoefte van mensen is dat ze het gevoel willen hebben dat ze ergens thuishoren. To Feel that they belong. Mensen met een set van dezelfde normen en waarden voelen zich thuis bij elkaar. Na een poosje voelen ze zich veilig en dan ontstaat er automatisch vertrouwen. Dat kost tijd.
Erna’s kernwaarden: Integriteit, loyaliteit, professionaliteit/kwaliteit en samenwerking.
Bent u helemaal thuis in alle vaktermen als u aan tafel zit met uw bank?
Of schiet er soms een woord voorbij waarvan u denkt? Wat was dat ook al weer?
In uw werk komen internationale transacties dagelijks voor, kennis van het vakjargon is dan belangrijk. Wilt u in gesprekken met uw bank of broker goed beslagen ten ijs komen en uzelf zeker voelen en alle gebruikte vaktermen begrijpen? Dan is deze online masterclass ‘Vakjargon in 5 dagen’ speciaal voor u!