Inhoudsopgave
Wat leveren obligaties aan rendement op?
Welke soorten obligaties zijn er?
Hoe verstandig is het om in obligaties te beleggen?
Wat zijn de voor- en nadelen van beleggen in obligaties?
Welke obligaties zijn interessant?
Er zijn signalen dat het eind van de inflatie piek in zicht komt én er is sprake van renteverhogingen, wat betekent dat obligaties weer aantrekkelijk worden. Na het lezen van dit artikel weet je beter wat obligaties zijn. Of jij effectief gebruik kan maken van obligaties. Kun je makkelijker beoordelen welk rendement obligaties opleveren. Dus weet je meer over de werking van obligaties en of dit passend is in je beleggingen.
Lees ook: Wat is een ETF? Hoe kun je daar in beleggen? Waarom zou je daarin beleggen?
Wat zijn obligaties?
Je hebt vast wel eens geld geleend. Misschien heb je een hypotheek, een andere lening of je hebt simpelweg wel eens geld van een vriend geleend. Bedrijven, gemeenten en de overheid doen dit ook. Dat doen ze door obligaties uit te geven.
De oudst bekende obligatie ter wereld die nog steeds rente geeft, is een in 1624 uitgegeven. Een eeuwigdurende 2,5 % lening ter waarde van 1200 gulden van het waterschap Lekdijk Bovendams. Wat de obligatie uit 1624 zo bijzonder maakt is dat ze na bijna vier eeuwen nog steeds rente geeft. Een bedrag van 15 euro per jaar om precies te zijn.
Een obligatie is een verhandelbaar schuldbewijs voor een lening. Obligaties staan op de balans onder vreemd vermogen. Een obligatie behoort tot vreemd vermogen op de lange termijn. Dit betekent dat een obligatie een lange looptijd heeft. Dit kan bijvoorbeeld 10 jaar zijn, maar ook langer of korter. Omdat obligaties tot vreemd vermogen op de lange termijn behoren, worden ze verhandeld op de kapitaalmarkt en niet op de geldmarkt. De geldmarkt is namelijk bedoeld voor vreemd vermogen op de korte termijn.
Obligaties zijn dus eigenlijk leningen: je leent geld aan een bedrijf of overheid en in ruil daarvoor ontvang je (meestal) rente. De looptijd van een obligatie staat vast, net als het rentepercentage. Aan het einde van de looptijd krijg je het geleende bedrag weer terugbetaald.
De bekendste obligaties zijn staatsleningen, ook wel staatsobligaties genoemd. Staatsobligaties worden uitgegeven door overheden om geld te lenen. Beleggers die obligaties kopen, doen dat omdat ze verwachten hiermee een goed rendement te behalen.
Wat leveren obligaties aan rendement op?
Het rendement van obligaties is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de looptijd, de (coupon) rente, de inflatie, de koers van de obligatie en het risico. Dit risico wordt bij obligaties bepaald door de kredietwaardigheid.
De koers van een obligatie is een belangrijk onderdeel van je rendement.
Deze koers wordt weergegeven in procenten. Als een obligatie met een ‘nominale waarde’ van € 1.000 een koers heeft van 109%, dan is de beurswaarde van de obligatie op dat moment dus 109% x € 1.000 = € 1.090. Obligaties hebben meestal een vaste looptijd. De koers van een obligatie stijgt bij een daling van de marktrente. De hogere koers wordt als winst gerapporteerd. De kasstromen – de coupons en de aflossing – blijven echter gelijk.
Als de actuele rente voor de (resterende) looptijd hoger wordt dan de couponrente van de obligatie dan daalt de koers. Als de actuele rente voor de (resterende looptijd) daalt tot lager dan de couponrente van de obligaties dan stijgt de koers. Dus in bovengenoemd voorbeeld is de actuele rente lager dan de couponrente die betaald wordt op de obligatie. Dus je kan zeggen dat het een goed idee lijkt om in obligaties te beleggen als je denkt dat de rente gaat dalen. Maar als je denkt dat de rente gaat stijgen is het misschien een goed idee om nog even te wachten.
Want dan gaat de koers waarschijnlijk dalen. Maar er blijft bij welke belegging ook een risico bestaan. En obligaties werden altijd heel veilig genoemd, maar met de lage rente van de afgelopen jaren kun je je afvragen of dit zo was.
Wie in obligaties belegt, moet het effectief rendement begrijpen. Ik leg hieronder uit wat het effectief rendement is en hoe het wordt berekend.
Het berekenen van het effectief rendement op een obligatie is met een eenvoudige rekenmachine niet makkelijk, maar met behulp van een computerprogramma of spreadsheet geen probleem. Het komt neer op het berekenen van de rentevoet waarmee de toekomstige kasstromen (dus rentecoupons plus aflossing) contant moeten worden gemaakt om te komen tot de actuele koers. Dat klinkt heel ingewikkeld en dat is het ook.
Een vuistregel om het effectief rendement te benaderen is de volgende:
effectief rendement = couponrendement + koersresultaat per jaar
Voor bijvoorbeeld de 5% Nederland 2019 106% is dat:
5/106 (couponrendement)+ (-6/106)/5 (koersresultaat per jaar)= 4,72% (couponrendement) – 1,13% (koersresultaat per jaar)= 3,59%.
Vaak wordt de couponrente ook weer belegd en dat beïnvloed dus ook het effectief rendement.
Hoge kredietwaardigheid = veiliger, maar minder rendement
Bij een hoge kredietwaardigheid is de kans kleiner dat je niet wordt terugbetaald, maar het rendement is dan ook vaak lager. Deze kredietwaardigheid kun je bij een obligatie zien aan de rating. Hoe hoger de rating, hoe betrouwbaarder de obligatie (maar ook hoe lager het rendement).
Binnenkort einde inflatie piek?
Na een tijd lang redelijk risicovol te zijn geweest door de hoge inflatie, worden volgens econoom Renco van Schie en andere obligatiespecialisten obligaties binnenkort weer aantrekkelijk omdat er signalen zijn van het einde van de inflatie piek.
Ook kan de stijgende rente gunstig zijn voor beleggers om nieuwe obligaties te kopen.
Welke soorten obligaties zijn er?
Obligaties zijn er in verschillende vormen, elk met zijn voor- en nadelen. Ik leg er hieronder een aantal uit.
- Bedrijfsobligaties. Het voordeel van bedrijfsobligaties is dat deze meestal een hogere rente bieden dan andere soorten obligaties. Het nadeel hiervan is dat bedrijven een grotere kans hebben om failliet te gaan dan overheidsinstanties en dat je dus misschien niet (al) je uitgeleende geld terugkrijgt.
- Gemeentelijke obligaties. Deze obligaties worden uitgegeven door provincies, steden en andere lokale overheidsinstanties om openbare projecten te financieren of openbare diensten aan te bieden. Een stad kan bijvoorbeeld gemeentelijke obligaties uitgeven om een nieuwe metrolijn te bouwen of een buurtpark op te knappen. Het voordeel hiervan is dat je investeert in een mooi project. Het nadeel is dat gemeentelijke obligaties vaak een lager rendement opleveren dan bedrijfsobligaties. Het kan zelfs worden gebruikt door de staat die deel uitmaakt van een federale republiek zoals Californië in de Verenigde Staten.
- Staatsobligaties. Dit is een staatslening die op de markt wordt gebracht door het Agentschap van de Generale Thesaurie van het ministerie van Financiën. Omdat er geen risico op faillissement is, heeft een staatsobligatie net als een gemeentelijke obligatie niet dezelfde (hoge) rente als bedrijfsobligaties.
- Indexobligatie. Bij een indexobligatie kan de couponrente afhankelijk zijn van de marktrente. Als de marktrente stijgt, dan stijgt de vergoeding – en vice versa.
Hoe verstandig is het om in obligaties te beleggen?
Obligaties zijn aantrekkelijk voor beleggers omdat ze relatief veilig zijn. Je weet van tevoren namelijk precies hoeveel rente je ontvangt en wanneer je het geleende bedrag weer terugkrijgt.
Daarnaast zijn obligaties fiscaal aantrekkelijk: over de rente die je ontvangt hoef je geen inkomstenbelasting te betalen. Ook is de successie- en schenkbelasting verlaagd.
Aan elke belegging zitten risico’s dus ook aan obligaties. Hoewel obligaties over het algemeen minder risico met zich meebrengen dan aandelen, zijn er ook wat nadelen aan verbonden.
Stel dat je een bedrijfsobligatie hebt gekocht en het bedrijf gaat failliet, dan ben je je geld kwijt.
Wat zijn de voor- en nadelen van obligaties en hun rendement?
Net als bij alles zijn er voor- en nadelen van het beleggen in obligaties.
Voordelen van obligaties
- Relatief veilig: de waarde van obligaties schommelt niet zo sterk als aandelenkoersen. Tenzij de rente heel sterk beweegt.
- Voorspelbare inkomstenstroom: je weet van tevoren precies hoeveel rente je ontvangt en wanneer het geleende bedrag weer wordt terugbetaald. Je ontvangt twee keer per jaar een vast bedrag aan rente. Als je tussentijds wil verkopen of aankopen, want dat kan bij obligaties net zoals bij aandelen, dan wordt het effectieve rendement en de koers belangrijk. Dit leg ik hierboven uit.
- Fiscaal aantrekkelijk: over de rente die je ontvangt hoef je geen inkomstenbelasting te betalen en ook de successie- en schenkbelasting is verlaagd.
- Diversificatie: obligaties brengen diversificatie in je portefeuille. Op de lange termijn doen aandelen het vaak beter dan obligaties, maar een mix van beide vermindert je financiële risico.
Nadelen van obligaties
- Koersfluctuaties: de koers van een obligatie kan fluctueren, waardoor je uiteindelijk minder rendement behaalt dan verwacht.
- Faillissement uitgevende partij: in het geval van faillissement kun je het geleende bedrag misschien niet (volledig) terugkrijgen.
- Je hebt minder cash: als je in obligaties wilt investeren, moet je je geld voor langere tijd vastleggen.
- Risico op rentewijzigingen: er is altijd een risico op rentewijzigingen omdat obligaties een langetermijnbelegging zijn (vaak rond de 10 jaar). Stel je koopt een obligatie met een rente van 3%. Een maand later verandert die rente naar 4%: dan daalt je obligatie in waarde. Dit leg ik eerder in dit artikel uitgebreid uit.
- Kleiner rendement: de meeste obligaties leveren een kleiner rendement op dan de meeste aandelen.
Al met al zijn obligaties een aantrekkelijk investeringsmiddel, maar je moet wel goed op de hoogte zijn van de risico’s en de werking ervan.
Wil je meer weten over obligaties, dan kunt je altijd contact opnemen.
Welke obligaties zijn interessant?
Het ligt aan jouw beleggingsstijl welke obligaties interessant zijn. Als je veel rendement wilt en je bent niet bang om risico te nemen (en je hebt de financiële ruimte ervoor), dan kun je voor bedrijfsobligaties met een hoger rendement kiezen.
Heb je echter de tijd en speel je liever op safe, dan lijken staatsobligaties passend. Dit soort obligaties, van de Nederlandse overheid, zijn over het algemeen het meest veilig. Wel leveren ze vaak minder rendement op.
Benieuwd hoe jij scoort op Valutagebied?
Als valutacoach help ik beleggers met het vergroten van hun winst door aandacht te besteden aan valutarisico. Hoeveel geld verlies jij door te weinig aandacht te besteden aan valutarisico? Weet je of je überhaupt te maken hebt met een valutarisico in je bedrijf?
Met 7 vragen en nog geen 5 minuten van jouw tijd ontdek je óf je een valutarisico hebt en hoe je scoort op valutagebied.
Zoek jij rugdekking op valutagebied? Wil je sparren hoe je grip op je winst kunt krijgen? Heb je een vraag over EEVA’s Valutanieuws, de Masterclass ‘Vakjargon in 5 dagen’ of wil je een workshop op locatie? Neem dan contact met mij op.